Vergi ödemede Avruapa sonuncusu olduk!
Türkiye vergi ödeme alışkanlığı konusunda Avrupa’da en berbat performansı gösteriyor. Ayrıyeten vergi kaçakçılığında da OECD ülkeleri ortasında dorukta yer alıyoruz. Vergi kalemi tarafında geniş bir yelpazeye sahip olsak da tahsilat konusunda zayıf kalıyoruz. Öte yandan yapılan araştırmalar dünyada örneği olmayan vergi aflarının toplumu olumsuz etkilediğini gösteriyor.
KAAN ZENGİNLİ’NİN HABERİ- Türkiye, Dünya Bankası ve OECD bilgilerine nazaran, vergi tahsilatı performansında Avrupa’nın en makus karnesine sahip. Yapılan araştırmalarda Türkiye’nin vergi tahsilat oranının potansiyelinin yüzde 30 altında olduğu varsayım ediliyor. Bunun en temel sebepleri ortasında vergi şuuru eksikliği, vergi aflarının sıklığı ve kayıt dışı iktisadın genişliği yer alıyor. OECD’ye nazaran Türkiye’de iktisadın yaklaşık %30’unu kayıt dışı bölüm oluşturuyor; bu oran, Türkiye’yi OECD ülkeleri ortasında vergi kaçakçılığı konusunda tepeye taşıyor. Gelişmiş ülkelerde vergi ödeme, sadece bir yasal mecburilik olarak değil, tıpkı vakitte bir vatandaşlık vazifesi ve ahlaki sorumluluk olarak kabul ediliyor. Bilhassa Avrupa ve ABD’de vergi ödeme şuuru eğitim sisteminin birinci basamaklarından itibaren bireylere aşılanıyor ve vergi kaçırmak, toplum tarafından beğenilen karşılanmıyor. Vergisini tertipli ödemeyenler toplumsal baskı altında kalırken, vergi kontrolleri de epey sıkı uygulanıyor. Bu tıp yapısal tedbirler, vergi ahengini artırarak devletin gelir akışının sürekliliğini sağlıyor.
Ancak Türkiye’de durum epey farklı. Yapılan anketler, vatandaşların büyük bir kısmının “nasıl olsa vergi affı çıkar” kanısıyla vergi borçlarını ödemekten kaçındığını gösteriyor. Türkiye, son yıllarda vergi aflarını sık sık gündeme getirirken, bu durumun vergi ödeme alışkanlıklarına olumsuz tesiri olduğu düşünülüyor. Vergi affı uygulamalarına yönelik tenkitler, bu afların vergi disiplinini zayıflattığı ve nizamlı vergi ödeyen mükellefleri olumsuz etkilediği yönünde… OECD ülkeleri ve ABD’de ise vergi affı uygulanmıyor. Kimi ülkelerde, muhakkak borç yapılandırmaları ve ödeme kolaylıkları sunulsa da, vergi borçlarının büsbütün affedilmesi az bir durum. Uzmanlar, Türkiye’deki sık af uygulamalarının kısa vadede bütçe açığını kapatma istikametinde yarar sağlasa da, uzun vadede vergiye ahengi olumsuz etkilediğini belirtiyor. Türkiye’deki kayıt dışı iktisat oranı ve vergi kaçakçılığı dataları, devletin tertipli gelir elde etmesini zorlaştırıyor. Türkiye, vergi alanında dünya ortalamasının üstünde bir kapsama sahipken, tahsilatta yaşanan aksaklıklar bu potansiyelin tam olarak değerlendirilemediğine işaret ediyor. Uzmanlara nazaran, Türkiye’nin vergi şuuru oluşturacak eğitim sistemini güçlendirmesi, vergi aflarını sınırlaması ve faal kontrol düzenekleri geliştirmesi, vergi tahsilat performansını artırmak için kritik adımlar olacak.
turkiyegazetesi.com.tr