Türkiye’de yeşil hidrojenin kullanım alanları arasında çimento, demir-çelik, seramik, gübre ve kimya sektörleri öne çıkıyor…

EY (Ernst & Young), Türkiye Yeşil Hidrojen tahlilini yayımladı. Tahlile nazaran, Türkiye’de yeşil hidrojenin kullanım alanları ortasında çimento, demir-çelik, seramik, gübre ve kimya kesimleri öne çıkıyor. Bu kesimlerde yeşil hidrojen ve karbonsuzlaşma farkındalığının artırılması, yeşil hidrojen altyapısının geliştirilmesi, elektrolizör yatırımlarının artırılması ve paydaşlar ortasında stratejik iş birliklerinin teşvik edilmesiyle, karbon azaltımı ve net sıfır maksatlarına ulaşılabileceği öngörülüyor.

SKDM’nin (Karbon Sonda Düzenleme Mekanizması) getirdiği fırsatlar ve zorluklar karşısında süratli hareket eden şirketler, hem milletlerarası rekabet avantajı elde edebilecek hem de yeşil dönüşüm sürecinde liderlik rolü üstlenebilecek. Birebir vakitte, Türkiye’de yeşil hidrojenin gelişmesi için devlet siyasetlerinin ve teşviklerinin artırılması, yeşil hidrojenin depolanması ve dağıtımı hususlarındaki tahlillerin geliştirilmesi, kıymet zincirindeki yerli şirketlerin daha fazla iştirakinin sağlanması gerekiyor.

Uluslararası danışmanlık, kontrol, garanti, strateji, kurumsal finansman ve vergi hizmetleri şirketi EY, Türkiye Yeşil Hidrojen çalışmasını yayımladı. Çalışma; Avrupa Birliği’ne ihracat yapan ülkeler ortasında yer alan Türkiye’nin, AB’nin karbon ayak izini azaltmaya yönelik hayata geçirdiği Hudutta Karbon Düzenleme Mekanizması’na (SKDM) olan ahengini ve kapsama girecek bölümleri nasıl etkileyeceğini inceliyor. Karbon ağır eserlerin ithalatında ek maliyetler uygulayarak yeşil dönüşümü teşvik etmeyi hedefleyen SKDM, 2027 yılında uygulanmaya başlayacak. SKDM’nin birinci etapta çimento, demir-çelik, alüminyum ve gübre bölümlerini kapsaması planlanıyor. İlerleyen periyotta ise kimya, seramik, cam ve mobilite üzere bölümlerin de kapsam dahilinde olması bekleniyor.

EY Türkiye grupları; Yeşil Hidrojen Analizi kapsamında Türkiye’deki demir-çelik, çimento, seramik, alüminyum, cam, güç, mobilite, kimya ve gübre kesimindeki 20 öncü dal oyuncusunun üst seviye yöneticileri ile yeşil hidrojen kullanımı, SKDM tesirleri, AB’ye ihracat hacimleri ve karbonsuzlaştırma faaliyetleri üzere kritik hususları görüştü.

Kimya dalı en yüksek ihracat sayısına sahip

Uluslararası Ticaret Merkezi datalarına nazaran; Türkiye’nin 2019-2023 yılları ortasında, SKDM tesiri altındaki kıymetli kesimlerde ihracat büyümesinin %7,4 olduğu görülüyor. Dallar bazında incelendiğinde ise; demir ve çelik ihracatının 2019’da %41,45 olan hissesinin 2023’te %35,3’e düştüğü ve bu durumun jeopolitik zorluklar ile artan güç maliyetlerinden kaynaklandığı görülüyor.  Alüminyum ihracatı 2019’daki %7,73’lük oran 2023’te %9,93’e çıkarken, çimento ihracatının 2019’da %10,43 olan hissesi 2023’te %9,61’e hafif bir düşüş gösteriyor. Kimya ihracatının ise 2023’te 20,63 milyar dolarlık kıymetle en büyük ihracat dalı haline gelmesi ve 18,91 milyar dolara sahip demir-çelik dalını 1,72 milyar dolar fark ile geride bırakması dikkat çekiyor.

Türkiye’de yeşil hidrojen talebi 2050’de 6 milyon tona çıkabilir

SKDM’nin getirdiği mali baskılar, karbon emisyonunu azaltmak için yeşil hidrojeni sürdürülebilir bir tahlil haline getiriyor. EY tahliline nazaran; Türkiye’nin 2020 yılında yaklaşık 0,8 milyon ton hidrojen kullandığı ve %99’unun gri olduğu varsayım ediliyor.  Çalışmada, 2050 yılında Türkiye’de yeşil hidrojen talebinin 5,5-6 milyon tona çıkabileceği bedellendiriliyor.

2040 yılından itibaren yeşil, mavi ve gri hidrojen talebinin piyasada birbirine çok yakın olacağını ve bu tarihten itibaren bu durumun yeşil hidrojen lehine değişmesi bekleniyor.

Öte yandan Türkiye Ulusal Güç Planı’na nazaran, Türkiye’de 2030 yılında 2 GW, 2035’te 5 GW, 2053’te 70 GW elektrolizör kapasitesine ulaşılması planlanıyor. Tüm bu siyasetler doğrultusunda, hedeflenen yıllık üretim kapasitelerinin 2030 yılında 175-180 bin ton, 2035 yılında 400-450 bin ton, 2053 yılında ise 6-6.5 milyon ton hidrojen olması iddia ediliyor.

Sektör paydaşları ile yapılan görüşmeler doğrultusunda; bölümlerin yeşil hidrojen kullanma eğiliminde çimento, demir-çelik, seramik ve kimya olarak 4 kesim öne çıkıyor:

• Çimento: Çimento bölümünde, karbon emisyonlarını azaltmak için önemli adımlar atılıyor. Bölüm; alternatif yakıtlar, yenilenebilir güç kaynakları ve yeşil hidrojen kullanımı üzere teknolojilere yatırım yaparken, Türkiye’de karbon yakalama teknolojileri için gerekli altyapı ve takviyenin yetersizliği kıymetli bir zorluk olarak görülüyor. Bilhassa AB’nin SKDM düzenlemeleri, bu daldaki şirketlere dönüşümün kapısını açıyor.
• Demir – Çelik: Demir ve çelik kesimi, yüksek emisyon yoğunluğu ve kullandıkları teknolojileri nedeniyle büyük bir karbon ayak izine sahip. Bölümde kimi şirketler karbon azaltım yol haritası hazırlarken, kimilerinin ise bu alanda şimdi rastgele bir çalışma yapmadığı görülüyor. Sürdürülebilir güç kaynaklarına yönelik araştırmalar ise devam ediyor.
• Seramik: Seramik dalında yeşil hidrojen ve SKDM konusunda genel bir farkındalık olduğu ve şirketlerin maliyet artışları ve sürdürülebilirlik amaçları doğrultusunda çeşitli stratejiler geliştirdikleri görülüyor. Elektrik ve doğalgaz maliyetleri, firmaları yenilenebilir güç projelerine yönlendiriyor. Bununla birlikte yeşil hidrojenin büyük ölçekli bir uygulaması şimdi bulunmuyor lakin küçük çaplı pilot projeler ve araştırmalar yürütülüyor.
• Kimya: Kimya bölümünde ise yeşil hidrojen üzerine yapılan çalışmaların ekseriyetle kademeli olarak ilerlediği görülüyor. Şirketler, yeşil hidrojeni bilhassa biyoyakıtlarla birlikte stratejik bir yatırım alanı olarak kıymetlendiriyor. Lakin mevcut projelerin maliyetleri ve teknolojik güvenliği, yeşil hidrojene geçişi sınırlayan faktörler ortasında yer alıyor. Şirketler, yeşil hidrojenin kıymet zincirindeki pozisyonunu değerlendirirken ulaşım ve güvenlik mevzularına da kıymet verdiklerini belirtiyor.

EY Parthenon Şirket Ortağı Cem Çamlı, raporla ilgili şu değerlendirmelerde bulundu:

“Türkiye Yeşil Hidrojen Tahlilimiz doğrultusunda, Türkiye’deki birçok dalın SKDM düzenlemelerinden etkileneceğini görüyoruz. Türkiye’nin çimento kesiminin karbon azaltımına odaklandığını fakat AB’nin SKDM düzenlemelerinden kaynaklanan altyapı eksiklikleri ve baskılarıyla karşı karşıya olduğunu söyleyebiliriz. Tıpkı vakitte, SKDM kapsamında olan demir ve çelik dalı de yüksek emisyonlara sahip. Kimi firmalar karbonsuzlaşma planları yaparken kimilerinin da şimdi harekete geçmediği dikkat çekiyor. Seramik dalı ise artan maliyetler nedeniyle sürdürülebilirliğe odaklanarak yenilenebilir güce geçiş yapıyor, lakin yeşil hidrojen kapsamında şimdi pilot basamağında.

Tüm bu sonuçlar göz önünde bulundurulduğunda; yenilenebilir güç maliyetlerindeki düşüş, elektrolizör maliyetlerinin azalması ve verimliliğindeki gelişmeler, yeşil hidrojen üretiminde kıymetli ilerlemeler sağlayacaktır. Bu teknolojik gelişmeler sayesinde, günümüzde yüksek olan yeşil hidrojen fiyatlarının gelecekte, bilhassa yenilikçi teknolojilerin ve üretim süreçlerinin olgunlaşmasıyla birlikte, kilogram başına 2 ABD doları düzeylerine kadar gerilemesi bekleniyor. Bu potansiyel fiyat düşüşü, yeşil hidrojenin daha geniş ölçekte benimsenmesine ve güç bölümünde daha rekabetçi bir yenilenebilir güç kaynağı haline gelmesine imkan sağlayabilir. Türkiye’de yakın gelecekte, yeşil hidrojen ile ilgili mevzuat, düzenleme ve teşviklerin de şekillenmesini bekliyoruz.”

Raporun Tamamına Buradan Ulaşabilirsiniz