Çetin Ünsalan: Bahane üretmeyin
Ekonomide dertli bir süreçten geçtiğimiz açık. Her ne kadar bununla ilgili yaklaşımlar, iktisat idaresi seviyesinde akılların karışık olduğunu gösterse de, vatandaşın tamamına yakını sıkıntıyı net bir biçimde yaşıyor.
Ekonomi idaresinin aklının karışmasının nedeni ise, evvel sayılarla bir fotoğraf yarattılar, sonra da bunun gerçek olduğu konusunda halkı ikna edeyim derken, kendileri inandılar. Sorun şu ki, onların dışında probleme inanan yok.
Tüm bu fotoğraf ortadayken, 19 Mart’ta İBB üzerinden başlayan tartışmalar ve yaşananlar da işe tuz biber ekti. Akabinde da siyasetin her kanadında şöyle bir telaffuz gelişmeye başladı: Bu yaşanan olaylarla birlikte iktisat berbatlaştı.
İBB üzerinden yürütülen sürece inanırsınız ya da inanmazsınız. Herkesin kendi fikrine kalmış bir sorun. Ancak ortada yaşanan sorunu buraya bağlamak hem yanlışsız değil, hem de iktisattaki zahmetlerin sorumlusuna mazeret üreten bir ortam yaratıyor. Gerçekten bunu kullanmaya da başladılar.
Öncelikle İBB sürecinin ekonomik tesiri oldu mu? Elbette ve tartışmasız oldu. Zati tartışmalı bir görünüm veren ülke, ekonomik düzlemde piyasaların daha çok belirsizliğe uğramasına, dövizi tutmak için daha çok para yakılmasına neden olurken, kaçan yabancıların ve hatta yerlilerin de tesiriyle meşakkatleri ağırlaştırdı.
Altını çiziyorum ki yalnızca badireleri ağırlaştırdı. Güya o güne kadar yapılan her şey doğruymuş, 19 Mart ile birlikte sorunlu bir hale gelmişiz üzere bir yaklaşım, mazeret üretmekten ve sorunu küçümsemekten öteki bir şey değildir.
Türkiye’de insanların sefalet endeksini aratmayacak ölçüde zorluk yaşadığı, iş bulamayanların işsiz sayılmadığı, çiftçinin, esnafın, endüstricinin para kazanamadığı, finansmana ulaşamadığı, emeklilerin ve çalışanların da satın alma gücünün her geçen gün eridiği bir süreci yalnızca 19 Mart ve sonrasına dayandıramazsınız.
Büyük bir programsızlık içinde, temenniler manzumesi üzerine kurgulanmış, sayı tutkusu içinde, yalnızca kumarhane iktisadına ortam hazırlayan, bir taraftan da insanların masraflarını kısarken, daha çok vergi toplayan bu uygulama yıllardır ülkenin bir numaralı sıkıntısıdır.
Ekonomi yanlış idarelerle, hatta yönetimsizlikle, 5 yılda 5 merkez bankası değiştiren, keyfiyetin arttığı, dün yanlışsız dediğine, sonraki gün yanlış diyen ve kurgulanmış cenahlar tarafından da her ikisinin de alkışlandığı büyük bir akıl tutulması yaşıyor.
Bu basamakta bütçe açığından faiz sarfiyatlarına son sürat açılan bir kara delik, günü kurtarmaya çalışan bir iktisat yaklaşımı, üreteni ürettiğine pişman eden bir ekosistem, evvel vatandaşın, sonra da firmaların, yani gerçek dalın yok sayıldığı bir anlayış içinde sorunlu halini derinleştiriyor.
Buna 19 Mart atılımının tesiri oldu mu? Elbette oldu. Ancak yalnızca sorunu ağırlaştırdı, öngörülemezliği arttırdı, keyfiyet imgesini perçinledi. Yoksa ekonomik sıkıntılarımız o gün ortaya çıkmadı. Kimse bu yaşananlara mazeret aramasın ve işin temelini göz arkası etmesin.
[email protected]
