Borsa’da kara kış: Şirketlerin yarısı zararda
Borsa İstanbul’da 2025 yılının birinci çeyrek finansal sonuçları açıklandı ve şirketlerin yüzde 50’sinden fazlası ziyan açıkladı. Enflasyon muhasebesi uygulanan bu devirde, kâr-zarar istikrarı birçok kesimde bozulurken, bilhassa sanayi, güç ve ihracatçı şirketler dikkat cazibeli formda negatif ayrıştı.
265 Şirket Ziyan Etti, Bankalar Hariç Oran Daha Da Yüksek
İlk çeyrek prestijiyle bilanço açıklayan 532 şirketin 265’i ziyan açıkladı. Bu da borsadaki şirketlerin yüzde 50,3’ünün ziyan yazdığı manasına geliyor. Bankalar hariç tutulduğunda ise 521 şirketten 265’inin ziyan ettiği görülüyor; oran yüzde 51’in üzerine çıkıyor. En yüksek ziyanı açıklayan şirket ise 5,1 milyar lira ile Vestel Elektronik oldu.
Enflasyon Muhasebesi, Rekabet ve Talep Düşüşü Tesirli Oldu
Uzmanlara nazaran zararın temel nedenleri ortasında sıkı para politikası, iç talepteki zayıflama, küresel pazarlarda artan rekabet ve düşen fiyatlar yer alıyor. Ayrıyeten, TL’nin gerçek olarak kıymetlenmesi de ihracatçı şirketlerin finansallarını zayıflattı.
Şirketlerin %67’si Geçen Yıla Nazaran Daha Makus Performans Gösterdi
Zarar açıklayan 265 şirketin 100’ü geçen yıl birebir devirde kâr açıklamıştı. Bu da ziyan eden şirketlerin yüzde 37’sinin geçen yıl kârdayken bu yıl ziyana geçtiğini gösteriyor. Ayrıyeten, 78 şirket geçtiğimiz yıl da ziyan etmiş, fakat bu yılki ziyanları daha da büyümüş durumda.
Kârdan Ziyana Geçen Devler
En dikkat cazip dönüşlerden biri İnvestco Holding’te yaşandı. Geçen yıl 2,88 milyar lira kâr açıklayan şirket bu yıl 3,46 milyar lira ziyan yazdı. Şiddetli Güç ise 3,5 milyar kârdan 3,33 milyar ziyana döndü. Petkim, Türk Hava Yolları, Arçelik ve Koç Holding de kıymetli ziyanlara imza atan şirketler ortasında yer aldı.
Zararını Büyütenler: Vestel Zirvede
Bu devirde ziyanını en çok büyüten şirket Vestel Elektronik oldu. Geçen yılın birebir çeyreğinde 216 milyon lira ziyan açıklayan şirket, bu yıl bu sayısı 5,1 milyar liraya taşıdı. Alarko, Mogan Enerji ve Kardemir üzere şirketlerde de ziyanlar önemli boyutlara ulaştı.
Zararı Azaltan Şirketler
Bazı şirketler ise geçen yıla nazaran daha az ziyan açıkladı. Sabancı Holding, 5,4 milyar liralık geçen yılki ziyanını 2,93 milyar liraya indirdi. Pegasus, Enerjisa, İzmir Demir Çelik üzere şirketlerde de benzeri bir düzgünleşme görüldü.
48 Şirket Ziyandan Kâra Döndü
Yine de tablo büsbütün karamsar değil. 48 şirket, geçen yıl ziyan ederken bu yıl net kâr elde etmeyi başardı. Örneğin, geçen yıl 936 milyon lira ziyan eden Bagfaş, bu yıl 382,5 milyon lira net kâr açıkladı. Menderes, Halk GYO ve Vakıf GYO da ziyandan kâra geçen şirketler ortasında.
En Yüksek Kâr Tera Menkul’den
Bankalar hariç tutulduğunda, bu yılın birinci çeyreğini 257 şirket kârla kapattı. En yüksek kâr 8,81 milyar lira ile Tera Menkul Kıymetler’e ilişkin. Onu Reysaş GYO, Ford Otosan ve Türk Telekom izledi. Lakin SASA, Ereğli Demir Çelik, Enka İnşaat, İsdemir ve Rönesans GYO üzere şirketlerde geçen yıla nazaran net kârda önemli düşüş yaşandı.
Reel Büyüme Sağlanamadı
Sermaye Piyasaları Danışmanı Yunus Kaya, şirketlerin gerçek olarak büyüyemediğine dikkat çekti. 510 şirketin satış gelirleri baz alındığında, geçen yılın birinci çeyreğinde 4,04 trilyon TL olan düzeltmeli satışlar, bu yıl %6 düşüşle 3,8 trilyon TL’ye geriledi. Net kâr toplamı %47 azalarak 97 milyar TL oldu. Net kâr marjı ise %5,9’dan %4,2’ye düştü.
Kaya’ya nazaran bu düşüşün gerisinde; zayıf iç ve dış talep, fiyatlama baskısı, maliyet artışları, finansman yükü, enflasyon muhasebesi kaynaklı değerleme tesirleri ve vergi yükleri bulunuyor. Finans dalı de dahil edildiğinde toplam net kâr %33 düşüşle 160 milyar TL’ye geriledi. Lakin bankaların enflasyon muhasebesi uygulamaması, bu datanın müspet görünmesine neden olabilir.
Şebnem Turhan, Ekonomim.com, alıntıdır
