‘Yapay zeka yatırımları 2027’ye kadar 780 ile 990 milyar dolar arasında olacak…’

Bain & Company’nin 2024 Global Teknoloji Raporu, yapay zeka odaklı teknoloji yatırımlarının 700 milyar doları aştığını ortaya koydu. Bain & Company’nin beşinci yıllık Global Teknoloji Raporu, teknoloji dalındaki yapay zekanın süratli yükselişine ve bu alandaki yeniliklerin birçok kesimde dönüşümlere yol açtığına vurgu yaptı.

Rapor’da, 2027 yılına kadar donanım ve yazılım dahil olmak üzere yapay zeka pazarının 780 milyar ile 990 milyar dolar ortasında büyümesinin beklendiği belirtildi. Bu sayıların pazarın %40 ile %55 ortasında bir büyüme oranına işaret ettiğini ve bu sonucun yapay zeka tahlillerinin iş süreçlerine entegrasyonu ile kesimler genelinde verimliliğin artacağına dikkat çekildi.

Bain & Company İstanbul Ortağı Armando Guastella bahse ait değerlendirmesinde; “Üretken yapay zeka, mevcut değişim dalgasının baş aktörü. Fakat bu durum globalleşme sonrası değişimlerin ve iş süreçlerinin pahasını artıracak halde uyarlama gereksinimi yaratıyor. Bu da durumu karmaşık hale getiriyor” dedi.

Guastella,” Şirketler deneme etabının ötesine geçiyor ve üretken yapay zekayı kurumsal ölçekte kullanmaya başlıyorlar. Bu süreçte, CIO’ların, şirketlerin süratle değişen bir ortamda başarılı olabilmeleri için üretim düzeyinde yapay zeka tahlillerini sürdürebilmeleri gerekecek. Bu yalnızca bir trend değil; iş modelleri ve süreçlerinde esaslı bir değişim. Tüm dalları tekrar şekillendirecek ve süratli davranarak öne çıkanlar için kıymetli fırsatlar yaratacak” diye konuştu.

Çip Kıtlığı

Rapor, yarı iletkenlerin hassas bir istikrarda olduğunu, bu istikrarın süratle bozulabileceğini belirtti ve “Pandemi nedeniyle yaşanan çip kıtlığı geçmişte kalmış olsa da, yöneticiler yapay zekanın neden olabileceği bir sonraki potansiyel krize hazırlanmaya başladıklarını vurguladı. Rapor’da ayrıyeten, yapay zekanın süratli benimsenmesi, büyük lisan modellerini geliştirmek ve çalıştırmak için bilgi süreç kaynaklarına olan talebi artıracaktır. Bu yüksek talebin tedarik zinciri kısıtlarıyla karşılanması, bilgi merkezleri için grafik işlemci ünitelerinin (GPU) tedarikini de zorlaştıracaktır” denildi.

Ayrıca, rapor, yapay zeka dayanaklı aygıtların yayılmasının yeni şahsî bilgisayar ve akıllı telefon pazarında bir satın alma dalgası yaratabileceğini ve bunun geniş yarı iletken tedarik zinciri üzerinde değerli tesirleri olabileceğini belirtti.

Egemen Yapay Zeka

2024 Global Teknoloji Raporu, dünya genelinde hükümetlerin yapay zeka modellerini sübvanse etmek için milyarlarca dolar harcadığını ve mahallî data sağlayıcılarının önümüzdeki yıllarda devreye girecek olan yeni bilgi süreç kapasitesinin neredeyse dörtte birini oluşturacağını vurguladı.

Rapor’da, “Bağımsız yapay zekanın kazandığı ivmeye karşın, teknoloji devleri, global ölçekleri ve gelişmiş mali güçleri sayesinde mahallî rakiplerine karşı kıymetli avantajlar sağlamaktadır. Teknoloji şirketleri yapay zeka fırsatlarını pahalandırmak için rekabet ederken, yöneticiler artık dünyanın dört bir yanında ‘Egemen’ yapay zeka bloklarının ortaya çıkardığı karmaşayı çözmeye çalışıyorlar” görüşleri yer aldı.

Rapor, dünya genelinde birçok ülkenin lokal bilgilerle donatılmış yapay zeka modellerinin sağlanmasına yönelik sübvansiyonlar uyguladığını vurgulayarak şu bulgulara yer verdi: “Hükümetler, yerelleştirilmiş yapay zeka datalarının saklılığının korunmasını, ulusal güvenliğin sağlanmasını ve mahallî yüksek teknoloji ekosistemlerinin kurulması yahut güçlendirilmesi yoluyla ekonomilerini büyütmeyi kritik bahisler olarak kıymetlendirmektedir. Yapay zekanın artık fizikî bir altyapı hizmeti olarak inşa edilmek zorunda kalacaktır. Paralel olarak, bilgi merkezleri ve güç şebekeleri için değerli sermaye yatırımları gerekecektir.”

Bain & Company Kıdemli Müdürü Turgut Özal bu mevzuda yaptığı değerlendirmede, “Dünya genelinde hükümetler, hâkim yapay zeka projelerine milyarlarca dolar harcıyor. Türkiye, lokal yapay zeka altyapısını güçlendirmek için stratejik bir fırsata sahip, bu da işletmelere ve siyaset yapıcılara kıymetli avantajlar sağlayacaktır” dedi.

Artan Kapasite Talebi ve Data Merkezleri

Rapor ayrıyeten, yapay zeka için bilgi süreç gücüne olan talebin önümüzdeki 5-10 yıl içinde büyük data merkezlerinin ölçeğini temelde genişleteceğini belirtmektedir. Hiper ölçekli bulut hizmet sağlayıcıları tarafından işletilen büyük data merkezlerinin kapasitesinin 50 megawattan 200 megawata çıkacağı öngörülmektedir.

Rapor’da, yapay zekanın talep ettiği büyük yükün, bu şirketleri 1 gigawatt ve üzerindeki data merkezlerini keşfetmeye yönelteceğini belirtilirken, bu durumun, bu merkezleri destekleyen ekosistemleri (altyapı mühendisliği, güç üretimi ve soğutma dahil) üzerinde değerli tesirlere sahip olacağına ve piyasa değerlemelerini etkileyeceğine dikkat çekildi. Rapor’da, “Gigawatt bilgi merkezleri için gerekli bilgi süreç, güç ve soğutma yoğunluğunu sağlamak için mimari ihtiyaçlar, birçok küçük data merkezinin dizaynını etkileyecektir” denildi.

Yapay Zeka Yatırımları

Bain & Company tarafından yayımlanan 2024 Global Teknoloji Raporu’nda, yapay zeka yatırımları hakkında şu bilgilere yer verildi:

“2024 yılında, yapay zeka yatırımları bir evvelki yıla nazaran %15 artmıştır. Bu büyümenin itici gücü, yapay zekanın iş süreçlerine sağladığı verimlilik ve yenilik yetenekleridir. Yapay zeka tahlilleri, iş gücü verimliliğini %20 artırmakta ve finans, sıhhat ve üretim üzere kritik dallarda değerli dönüşümlere yol açmaktadır. Bain & Company Türkiye temsilcileri, Türkiye’nin de bu küresel trende dâhil olduğunu vurgulamakta ve yapay zeka yatırımlarının lokal teknoloji ekosistemini güçlendirdiğini belirtmektedir. Bu alanda değerli projelerin Türkiye’de hayata geçirildiği ve bu trendin gelecekte sürat kazanacağı öngörülmektedir.”

RAPORDAKİ BAŞKA BULGULAR KISACA ŞUNLARDIR:

Yapay Zeka’nın Dallar Ortası Genişlemesi Sürüyor

“Yapay zeka, sırf teknoloji kesimini değil, birçok dalı de dönüştürmektedir. Otomasyon, data analitiği ve makine tahsili üzere yapay zeka tabanlı teknolojiler, iş verimliliğini artırırken müşteri tecrübelerini de güzelleştirmektedir.”

Yavaş Yazılım Geliştirme Döngüleri Kesimi Zorluyor

“Yavaş yazılım geliştirme döngüleri, şirketlerin yeni eserleri piyasaya sürme suratını olumsuz etkilemektedir. Teknoloji firmaları, daha süratli ve verimli yazılım süreçleri geliştirmek için yapay zeka tabanlı tahliller üzerinde çalışmaktadır. Rapor, bu iki zorluğu aşmak için stratejik teklifler sunmakta ve şirketlerin bu zorlukların üstesinden gelmek için yeni yaklaşımlar geliştirmelerini önermektedir.”

Stratejik Yatırım Önerileri

Yapay zeka teknolojilerinin iş süreçlerine entegrasyonu, maliyetleri düşürme ve operasyonel verimliliği artırma potansiyeline sahiptir ve bu tahlillere yönelik yatırımların önümüzdeki yıllarda artmaya devam etmesi beklenmektedir.